Son periyotta artan konkordato müracaatlarına ait talepleri, yapılan müracaatların iktisatta yaratabileceği etkiyi ve konkordato taleplerinin doğabilecek işsizlik oranına tesirini Hukukçu Mustafa Zafer’e sorduk…
Konkordato davalarındaki artış oranı nedir?
Bu yıl ülkemizde Ocak ayından bu yana yaklaşık 800 civarında borçlu hakkında konkordato da süreksiz mühlet kararı verildi. Birkaç gün sonra Ağustos ayının tamamlanmasıyla birlikte 1000’in üzerinde borçlu hakkında konkordato kararı verilmiş olacağını varsayım ediyoruz. Meğer 2023 yılının tamamında yalnızca 519 borçlu hakkında konkordato kararı verilmişken bu yıl Ağustos ayı itibariyle bu oranın yaklaşık iki katı civarında mühlet kararı verildiğini takip etmekteyiz.
Bu davaların iktisada tesiri ne büyüklükte?
Konkordato ilan eden borçluların iktisat üzerinde doğurduğu tesir aslında borçlu firmanın direkt büyüklüğü ile alakalı. Yakın periyotta konkordato müracaatında bulunan firmaların borç yükleri incelendiğinde 100 Milyon lira civarında borçlu olan firmada var 1 Milyar Lira Civarında borçlu olan firmada, bu kapsamda borç yükü arttıkça elbette ki bu firmaların piyasa üzerindeki kırılganlık düzeyi ve sektörel manada ki kayıpların yükü de artmaktadır.
Ortalama 500 Milyon Lira üzere bir borç yükü ile konkordato ilan eden firmanın piyasada tedarikçileri, mal ve hizmet sattığı müşterileri, kullanmış olduğu krediler ve çalışanlarıyla birlikte yaklaşık üç/dört katlık bir çarpan tesiri yaratabilir ve 2 Milyar TL’lik bir ticari hayatı direkt etkileyebilir.
Konkordato taleplerinin artması işsizlik oranını tesirler mi?
Bu iki data aslında birbiriyle büyük bir münasebet içerisinde zira bir firma ya alacaklarını tahsil edemeyip borçlarını ödeyemememe tehlikesi altında olduğundan konkordato ilan ederken öteki taraftan içinde bulunduğu durum itibariyle de mal ve hizmet üretemeyecek yani personel çalıştıramayacak bir durumla karşılaşabilir.
Bir başka taraftan konkordato ilan eden ana borçlu firma ile mal ve hizmet tedariki içerisinde olan alacaklı firmalar pozisyonundaki öbür işletmeleri de bu durum direkt etkileyecek ve her gün yüzlerce ya da binlerce eserinin tedarik edilmesi gerekirken üretim zincirinde oluşabilecek bir daralma direkt işsizliği tetikleyebilecektir.
HANGİ DALLAR ÖN PLANDA
Son periyotta yapılan müracaatlar da aslında tüm bölümlerden konkordato de süreksiz mühlet talebi var. Lakin inşaat, dokumacılık, turizm ve besin bölümlerinin kıymetli temsilcilerinden son devirde yapılan konkordato müracaatlarının olduğunu görmekteyiz. Bundan sonraki süreçte bilhassa alacaklı olan banka ve finans kurumları dışında konkordato ilan eden firmalar ile ticari münasebet içerisinde olan ve alacağını yakın vakitte tahsil edememe tehlikesi altında bulunan birçok firma da konkordato talebinde bulunabilir.
Konkordato ilan eden her borçlu düzgün niyetli mi?
Konkordato ilan eden bir borçlunun uygun niyetli mi olduğunu anlamak lakin borçların tamamının eksiksiz bir halde ödenmesi ile anlaşılabilir. Bu durumda birinci etapta mahkemeye borçlarını ödeyememe tehlikesi altında başvuran şirketlerin sunacağı ticari defterlerle bu durum anlaşılabilir. O denli ki kimi borçluların ticari defter ve kayıtları incelendiğinde gerçekle bir ilgisi olmayan yalnızca kendilerini süreksiz bir müddet borçlu pozisyonunda gösterecek halde hazırlanan orta bilançoların olduğu durumlar görülebilmektedir. Bu türlü bir durumla karşılaşılması halinde yani yalnızca mahkemeyi yanıltarak süreksiz mühlet kararı verilmesi sonrasında türel imkanlardan yararlanmak suretiyle borçlunun adeta kendini çok ucuza fonladığının anlaşılması halinde yapılacak tahkikat ve alınacak uzman raporları sonrasında borçlunun iflasına karar verilebilir.
Ülkemizde krediye ulaşmanın bu kadar sıkıntı ve zahmetli olduğu bir devir içerisinde yalnızca tedarikçileri ve müşterileri üzerinden kendisi fonlamak ismine tüzel enstrümanlardan yararlanmaya çalışmak tüzel gerçeklik ile uyuşmaz, çünkü borçlu firma 500 milyon TL üzere bir kredi kullanılmış olsa yıllık kendisine maliyetinin kabaca 250 milyon TL üzere bir yük olmasının hesap edildiği bu günlerde hiçbir faiz ödemeden yada alacaklıların alacağından bir kesim düşmek suretiyle borcun 12-24 ay ortasında taksitlendirilmesi bir anda alacaklı olan yüzlerce hatta binlerce firmanın yığınsal iflas süreci ile karşılaşabilmesinin önünü açabilir.